Wat heeft men geantwoord?

Na iets meer dan een maand werken in de avonduren heb ik de stemwijzer afgelopen donderdag online gezet. Waar andere stemwijzers een vaste lijst met stellingen hebben, kun je bij deze zelf stellingen toevoegen. Terwijl andere stemwijzers de antwoorden op stellingen door een team van experts laten beoordelen om ze met de partijprogramma's te vergelijken, gebruikt deze stemwijzer een andere methode. Het maakt gebruik van de 'likes' van andere gebruikers om te bepalen welk antwoord op een stelling bij welke partij hoort. De stemwijzer word dus beter met elke gebruiker die hem invult. Hierdoor gaat deze stemwijzer meer over hoe de kiezers de partijen zien dan hoe de partijen zichzelf zien. En dat is een belangrijk verschil, want de kiezers zijn de mensen die de partijen uiteindelijk in de kamer brengen. Na mijn post op LinkedIn is de stemwijzer al meer dan 100 keer ingevuld. In deze post wil ik een eerste kijkje geven in de resultaten.

Aangezien deze stemwijzer zich aanpast aan de hand van de likes en dislikes van de gebruikers, is het belangrijk om te weten hoeveel likes en dislikes er zijn gegeven en door wie. In de eerste twee dagen zijn er meer dan 400 likes en dislikes gegeven door de 100 gebruikers. De meeste gebruikers hebben 1 of 2 likes of dislikes gegeven, maar er zijn ook gebruikers die er meer dan 10 hebben gegeven, en zelfs 2 die terugkoppeling gaven voor alle partijen. Hier onder zie je een staafgrafiek van het aantal likes per sessie. Een sessie is hier gelijk aan het een keer invullen van de stemwijzer.

Wat wel verrassend is is de partij die de meeste likes heeft gekregen. Dat is namelijk Volt, een partij die in de peilingen op maar 3 a 4 zetels staat, die de meeste likes heeft gekregen. Daarnaast staan ook de gerelateerde partijen D66 en PVDA/GroenLinks hoog in de lijst. Minder gewaardeerd is de VVD die maar net iets meer likes heeft gekregen dan JA21, ook een partij die het in deze stemwijzer beter doet dan in de peilingen.

De dislikes zijn een ander verhaal. Terwijl de likes zich erg concentreren in slechts een paar partijen, zijn de dislikes veel meer verspreid. De partij met de meeste dislikes is PVDA/GroenLinks, gevolgd door de VVD en JA21. De stemwijzer laat iedereen minimaal de meest waarschijnlijke partij liken of disliken. Het is daarom waarschijnlijk dat veel van de dislikes voor deze partijen afkomstig zijn van mensen voor wie de stemwijzer de verkeerde partij heeft aangegeven.

Omdat de stemwijzer zelf vragen selecteerd om te stellen, is het ook interessant om te kijken welke vragen het meest gesteld zijn. Dit is omdat de stemwijzer vragen selecteerd die zo veel mogelijk informatie geven over de politieke voorkeuren van de gebruiker. De meestgestelde vragen zijn dus de vragen die het meest informatief zijn. Hier onder zie je een lijst van de meest gestelde vragen, gesorteerd op het aantal keren dat ze gesteld zijn.

Nummer	Vraag	Keer gesteld
5	Nederland moet de defensie-uitgaven verhogen om zich beter te beschermen tegen internationale bedreigingen.	485
15	Er moeten meer nationale parken en groene ruimtes worden gecreëerd in Nederland.	474
9	Nederland moet streven naar een samenleving zonder contant geld.	439
3	Er moet een basisinkomen worden ingevoerd in Nederland.	395
8	De zorg moet volledig in handen van de overheid zijn om gelijke toegang voor iedereen te waarborgen.	395
17	Nederland moet een republiek worden; het koningshuis moet afgeschaft worden.	393
4	Het gebruik van fossiele brandstoffen moet volledig verboden worden in de toekomst.	381
19	Nederland moet streven naar meer directe democratie, zoals referenda.	379
18	De pensioenleeftijd moet verder omhoog om het pensioenstelsel duurzaam te houden.	378
11	De overheid moet harder optreden tegen klimaatverandering, zelfs als dit hogere kosten met zich meebrengt.	364
12	Nederland moet streven naar een circulaire economie waarin afval tot een minimum wordt beperkt.	342
10	Er moet een limiet zijn aan het aantal immigranten dat Nederland jaarlijks toelaat.	329
21	De brandstof prijzen moeten gelijk getrokken worden met de buurlanden om de nadelige gevolgen van tanken in het buitenland op te heffen	310
1	De overheid moet de belasting op inkomen verlagen om economische groei te stimuleren.	309
23	We moeten actief sturen naar een andere bestuurscultuur, met meer transparantie.	284
24	De Wet Toekomst Pensioenen moet ingetrokken worden.	233
6	De overheid moet strengere regels invoeren om de privacy van burgers te waarborgen.	223
14	Nederland moet zich meer inzetten voor de integratie van immigranten.	222
0	De overheid moet meer investeren om de energietransitie te versnellen.	193
13	Nederland moet de verkoop van softdrugs zoals cannabis legaliseren.	190
20	Studenten die vielen onder het leenstelsel moeten een hogere compensatie krijgen.	175
27	Jaarlijks mogen er nog maximaal 10000 asielzoekers, inclusief nareizigers, worden toegelaten.	170
28	Nederland moet weer nieuwe kerncentrales gaan bouwen.	73
22	Vrijwillige levensbeëindiging moet mogelijk worden bij een voltooid leven.	69

De vragen met een nummer onder de 20 behoren tot de originele dataset, terwijl de vragen met een nummer boven de 20 door gebruikers zijn toegevoegd. De originele set vragen had een voorsprong op de rest en het is dus normaal dat die nu nog het meest zijn gesteld. Hieruit blijkt dat uit de initiele set aan vragen de vraag over defensie-uitgaven het meeste invloed had op het stemgedrag.

Maar er zijn ook nieuwe vragen die al veel zijn gesteld. Zo staan vragen 21, 23 en 24 al redelijk hoog in de lijst. Dit zijn vragen die door gebruikers zijn toegevoegd. Het feit dat deze vragen nu al boven een stel vragen uit de originele set staan betekend dat de gebruikers betere vragen leverde dan de originele set. Dit is een goed teken, want het betekend dat de stemwijzer zichzelf kan verbeteren.

Dit was een eerste kijkje in de resultaten van de stemwijzer. Deze nieuwe stemwijzer biedt een unieke benadering van politieke peilingen door de perceptie van kiezers centraal te stellen. Hoewel de stemwijzer nog in de beginfase is, tonen de resultaten al aan dat het een nuttig hulpmiddel kan zijn voor kiezers om hun politieke voorkeuren te verkennen.