Wat zijn die assen nou eigenlijk?

Bijna vier weken geleden heb ik de stemwijzer gepubliceerd. Dit heb ik toen geadverteerd door deze LinkedIn post te plaatsen. Daarin gebruikte ik een plaatje waarin de verscheidene partijen in de nederlandse politiek werden weergegeven op een assenstelsel. Daar kwam al snel de vraag over: "Wat zijn nou eigenlijk die assen?". Nu dat de stemwijzer al meer dan 300 keer is ingevuld, is het tijd om daar eens naar te kijken.

Wat deze stemwijzer uniek maakt is dat zowel de aangerade partijen als de vragen die je krijgt volledig worden bepaald door de data van andere gebruikers. Dit kan ook gedaan worden voor een grafiek van de partijen op een assenstelsel. Dit leid tot het volgende plaatje:

Hier kunt u zien dat de linkse partijen zoals PVDA/GL en D66 ook links worden geplaatst, en de rechtse partijen zoals VVD en PVV worden rechts geplaatst. De techniek die gebruikt is om deze grafiek te maken kan ook weergeven welke stellingen het meest bepalend zijn voor de positie van een partij op de assen. Omdat de horizontale as de belangrijkste is, en ongeveer 35% van de data verklaard, kijken we daar eerst naar. Mensen die een linkse partij geliked hebben, hebben de volgende stellingen vaker met "eens" beantwoord:

Vraag	Correlatie
Nederland moet streven naar een circulaire economie waarin afval tot een minimum wordt beperkt.	0.30
We moeten actief sturen naar een andere bestuurscultuur, met meer transparantie.	0.29
Nederland moet zich richten op het vergroten van de digitale infrastructuur en connectiviteit.	0.25

Mensen die rechtse partijen geliked hebben zijn het dus vaker oneens met deze stellingen. In plaats daarvan beantwoorden mensen op rechts de volgende stellingen vaker met "eens":

Vraag	Correlatie
Jaarlijks mogen er nog maximaal 10000 asielzoekers, inclusief nareizigers, worden toegelaten.	-0.27
Nederland moet streven naar meer directe democratie, zoals referenda.	-0.19
De brandstof prijzen moeten gelijk getrokken worden met de buurlanden om de nadelige gevolgen van tanken in het buitenland op te heffen.	-0.17

Dit is natuurlijk maar een klein deel van de stellingen, maar het geeft wel een goed beeld van de verschillen tussen de linkse en rechtse partijen. Mooi is dat de stellingen die het meest bepalend zijn voor de positie van een partij op de horizontale as precies overeen komen met de belangrijke verkiezingsthemas van links en rechts, namelijk milieu en immigratie. Daarnaast moet er gezegd worden dat de correlaties niet heel hoog zijn, wat betekend dat er ook veel mensen zijn die het eens zijn met wat "rechtse" themas maar toch op een linkse partij stemmen, en andersom.

De tweede as verklaard zo'n 25% van de data en is daarmee iets minder belangrijk. Deze verticale as is een stuk lastiger te interpreteren. De partijen die bovenaan staan zijn een stel rechtse partijen zoals de VVD, PVV, maar ook NSC. Onderaan staan partijen die vrij divers zijn in hun standpunten maar die vooral allemaal gemeen hebben dat ze niet zo groot zijn, en dat daar dus weinig data van is. Dit kunt u zien in mijn vorige blog post. Dus wetend dat we deze as nog niet heel goed kunnen interpreteren, kijken we toch naar de stellingen die het meest bepalend zijn voor de positie van een partij op deze as. De partijen die bovenaan staan zijn het vaker eens met de volgende stellingen:

Vraag	Correlatie
Nederland moet streven naar een circulaire economie waarin afval tot een minimum wordt beperkt.	0.31
Vrijwillige levensbeëindiging moet mogelijk worden bij een voltooid leven.	0.30
We moeten actief sturen naar een andere bestuurscultuur, met meer transparantie.	0.27

De partijen die onderaan staan zijn het vaker eens met de volgende stellingen:

Vraag	Correlatie
Er moet een basisinkomen worden ingevoerd in Nederland.	-0.38
Eigen vermogen boven €57.000,- moet zwaarder belast worden.	-0.37
Nederland moet streven naar een samenleving zonder contant geld.	-0.29

Er lijkt hier niet een heel duidelijk thema, maar als we het toch proberen te interpreteren zouden we kunnen zeggen dat het hier gaat om onafhankelijkheid tegenover solidariteit, zowel op het niveau van het individu als die van Nederland. De partijen die bovenaan staan zijn het vaker eens met stellingen die gaan over het onafhankelijkheid, zoals het recht op zelfbeschikking en een circulaire economie, en de partijen die onderaan staan zijn het vaker eens met stellingen die gaan over solidariteit, zoals het basisinkomen en het belasten van vermogen. Maar zoals ik al zei is deze as nog niet heel goed te interpreteren. Zo horen partijen zoals BVNL en Splinter waarschijnlijk niet dicht bij elkaar te staan, maar dat gebeurt nu wel omdat er weinig data van deze partijen is.

Zoals u ziet is er van alles te ontdekken in deze data. Om te weten waar u zelf staat kunt u de stemwijzer invullen. Deze is nu geupdate en laat bij de resultaten nu ook zien waar u staat op de grafiek die u hierboven ziet.